Dalaq

Dalaq nədir?
Dalaq qarın boşluğunun sol yuxarı hissəsində, qabırğaların altında yerləşən orqandır. Əsas funksiyaları:
• Qanı süzmək, köhnə eritrositləri parçalamaq
• İmmunitetdə iştirak etmək, anticisimlər hazırlamaq
• Trombositar ehtiyat rolunu oynamaq

2. Əlamətləri
Dalaq xəstəlikləri və böyüməsi (splenomeqaliya) zamanı müşahidə oluna bilən əlamətlər:
• Qarında ağırlıq, sol qabırğaaltında ağrı
• Tez toxluq hissi (dalağın mədəyə təzyiq etməsi səbəbindən)
• Anemiya (qanazlığı), tez-tez infeksiyalara meyillilik
• Trombositopeniyaya bağlı qansızma meyli

3. Diaqnostika
Diaqnoz üçün istifadə olunan əsas müayinə üsulları:
• USM (ultrasəs müayinəsi) — dalağın ölçü və quruluşunu müəyyən edir
• KT və MRT — dəqiq görüntüləmə üçün
• Qan analizləri — eritrosit, leykosit, trombosit səviyyələrini qiymətləndirmək üçün
• Hematoloji müayinələr — xəstəliyin əsas səbəbini aşkar etmək üçün

4. Müalicə – Splenektomiya
Dalaq xəstəliklərinin əsas müalicə üsulu — Splenektomiya (dalağın çıxarılması)dır.

Əsas göstərişlər:
• Travma nəticəsində dalaq partlaması və daxili qanaxma
• İmmunitetlə əlaqəli trombositopeniya (İTP)
• Hemolitik anemiyalar
• Bəzi şişlər və kistlər

Əməliyyat üsulları:

• Bu gün laparoskopik splenektomiya “qızıl standart” hesab olunur.
• Daha az invazivdir
• Ağrı və fəsad riski azdır
• Xəstə daha tez sağalır

Əməliyyat zamanı əsas damarların və dalaq ayaqcığının dəqiq tanınması vacibdir:
a. lienalis və v. lienalis təhlükəsiz şəkildə bağlanmalıdır
Qonşu orqanlar (pankreas quyruğu, mədə, böyrək) zədələnməməlidir

Bu yanaşma daxili qanaxma və əlavə fəsadların qarşısını alır.